Wat is AI?

AI staat voor Artificial Intelligence en wordt in het Nederlands kunstmatige intelligentie genoemd. AI is een verzamelnaam voor alle systemen die ervoor zorgen dat computers taken kunnen uitvoeren die normaal gesproken door mensen worden gedaan. Denk daarbij aan taken als leren, herkennen, plannen en conclusies trekken. AI wordt gebruikt in veel onderdelen van ons dagelijks leven, zoals in een smartphone of auto’s. AI helpt ons bijvoorbeeld bij het herkennen van gezichten op foto’s of het vertalen van teksten naar een andere taal.

Wat zijn de belangrijkste onderdelen van AI?

AI is een ontzettend breed omvattend begrip en is bijna onmogelijk om volledig uit te leggen wat de belangrijkste onderdelen zijn. AI bestaat uit verschillende technieken en onderdelen die samenwerken om computers slimmer te maken. Toch proberen we in dit artikel in ieder geval de meest voorkomende en belangrijke onderdelen kort te uit leggen.

1. Machine Learning

Machine learning is een onderdeel van AI waarbij computers zelfstandig leren van data zonder stap voor stap geprogrammeerd te worden. Bij machine learning leren machines zelf van data. Dit zie je bijvoorbeeld bij Spotify: als jij vaak naar popmuziek luistert, zul je zien dat jouw aanbevelingen ook in dat genre vallen. Meer over machine learning lees je in dit artikel.

2. Deep Learning

Deep learning betekent dat een computer iets leert door naar heel veel voorbeelden te kijken. De computer gebruikt daarvoor een soort slim netwerk (een “neuronaal netwerk”) dat lijkt op hoe hersenen werken. Stel, je wil een computer leren wat een hond is. Dan laat je de computer duizenden foto’s van honden zien. De computer kijkt naar de foto’s en probeert patronen te vinden. Het kijkt naar bijvoorbeeld ogen, neus en poten. Uiteindelijk leert de computer hoe een hond eruit ziet. Hoe meer voorbeelden (foto’s van honden) je geeft, hoe beter de computer leert wat precies een hond is.

3. Natural Language Processing

Natural Language Processing (NLP) betekent letterlijk het verwerken van menselijke taal door computers. Met NLP kunnen computers begrijpen wat mensen zeggen of schrijven. Ook kunnen computers zelf teksten maken die lijken alsof een mens ze geschreven heeft. We zien dit bijvoorbeeld bij Google Translate, die teksten vertaalt van het Nederlands naar Engels, of bij Siri, die begrijpt wat je zegt. NLP zorgt ervoor dat computers ons beter begrijpen en makkelijker met ons communiceren.

4. Computer Vision

Computer vision staat voor ‘zien met een computer’. Hiermee kunnen computers begrijpen wat er in foto’s of video’s gebeurt, net zoals mensen dat doen met hun ogen. Computers kunnen met computer vision bijvoorbeeld mensen en voorwerpen herkennen in een afbeelding en teksten herkennen, zoals nummerborden van auto’s. Een mooi voorbeeld hiervan zijn zelfrijdende auto’s, die kunnen zien wat er op de weg gebeurt om daarop te anticiperen.

te begrijpen via beelden, zoals mensen met hun ogen doen.

5. Robotica

Robotica gaat over het maken en gebruiken van robots. Robots zijn machines die zelfstandig taken kunnen uitvoeren of die taken van mensen overnemen. Ze worden vaak bestuurd door computers en kunnen soms zelfs zelf beslissingen nemen door gebruik te maken van kunstmatige intelligentie. Robots kunnen heel veel verschillende taken doen, zoals werk in fabrieken uitvoeren, schoonmaken (denk aan de robotstofzuigers) en gevaarlijke taken uitvoeren (zoals een ‘search & rescue robot’ bij een ramp).

6. Data en data-analyse

Data betekent informatie. Dat kan alles zijn: cijfers, teksten, foto’s, video’s of geluid. Data-analyse gaat over het bekijken en bestuderen van al deze informatie om er patronen of verbanden in te vinden. AI heeft data nodig om te leren. Hoe meer goede voorbeelden (data) er zijn, hoe beter de computer leert.

Hoe werkt AI?

De exacte werking van AI is moeilijk te doorgronden, maar er zijn wel een aantal stappen te herkennen.

Stap 1. Data verzamelen

AI begint áltijd met het verzamelen van data – dat is immers de basis. Dit kunnen teksten, beelden, video’s of bijvoorbeeld cijfers zijn. Laten we voor het voorbeeld even voortborduren op het idee van een computer leren wat een hond is. In de eerste stap verzamel je duizenden foto’s van honden.

Stap 2. Data voorbereiden

In de tweede stap wordt de verzamelde data gecontroleerd en netjes gemaakt. Onbruikbare of foutieve data wordt verwijderd en data wordt duidelijk gelabeld. In ons voorbeeld van de hond controleer je of er écht honden op de foto staan, en niet toevallig wolven of een vos. Daarna geef je de foto’s labels: hond of geen hond.

Stap 3. Trainen van het AI-systeem

Alle voorbereide data gaat in deze derde stap naar het AI-systeem. Het AI-model bekijkt alle data en leert patronen te herkennen. Dit is machine learning en dat kan op verschillende manieren uitgevoerd worden. In ons voorbeeld leert een computer hoe honden eruit zien door steeds opnieuw naar duizenden foto’s te kijken. Hij leert patronen zoals oren, neus en poten herkennen.

Stap 4. Testen en verbeteren

Nadat het AI-systeem getraind is, wordt het getest met nieuwe data. Je controleert of de AI de juiste antwoorden geeft. Zo niet, dan geef je het systeem meer voorbeelden of pas je iets aan, zodat hij beter wordt. In ons voorbeeld laat je de computer nieuwe foto’s zien die nog niet in de database staan en je vraagt of het een hond betreft. Je controleer of de AI het goed heeft. Als hij fouten maakt, geef je meer voorbeelden.

Stap 5. Gebruiken in de praktijk

Als het AI-model goed werkt, wordt het gebruikt in echte situaties. De AI neemt beslissingen of helpt bij praktische taken zoals herkennen, voorspellen of adviseren. In ons voorbeeld herkent de AI bijvoorbeeld honden en leert het om de foto’s van honden automatisch te sorteren op bijvoorbeeld je mobiel.

Toepassingen van AI in het dagelijks leven

AI is op ontzettend veel manieren zichtbaar in ons dagelijks leven. Kijk maar eens naar onderstaand lijstje – sommige waarvan je misschien niet eens wist dat dit AI was!

• Slimme spraakasistenten zoals Siri (Apple) en Google Assistent begrijpen jouw vragen, geven antwoorden of voeren opdrachten uit.
• Sociale media zoals TikTok bepaalt wat jij leuk vindt en zorgt ervoor dat je meer van dat te zien krijgt.
• Zelfrijdende voertuigen en parkeerhulpsystemen zien en begrijpen de omgeving, waarop ze beslissingen nemen.
• Slimme thermostaten en slimme verlichting leren jouw gewoontes en passen automatisch instellingen aan, zoals de temperatuur of verlichting.
• Google Translate en DeepL begrijpen en vertalen teksten of gesproken zinnen van de ene taal naar de andere.
• In de gezondheidszorg helpt AI bij het herkennen van ziektes op scans, bijvoorbeeld kanker op röntgenfoto’s. Het herkent ziektes door te leren uit duizenden medische afbeeldingen.
• Een managed AI-chatbot geeft antwoord op klantvragen en helpt bij problemen.
• Google Maps berekent de beste route op basis van actuele verkeersinformatie.